Leszczyna pospolita (Corylus avellana L.)

Leszczyna w naszym ogrodzie ziołowym i jadalnym

Opis

Leszczyna pospolita (Corylus avellana L.) należy do rodziny brzozowatych (Betulaceae), rośnie w formie wielopiennego krzewu, dorasta do 5m wysokości. Gałęzie są wzniesione, tworzą gęsta i szeroka koronę, leszczyna charakteryzuje się gładką popielatą korą, dużymi szeroko-owalnymi liśćmi. Jest to roślina o kwiatach męskich zebranych w tzw. „kotki” zgrupowane po 2-4, natomiast kwiaty żeńskie się na krótkopędach w pąkach, w czasie kwitnienia na zewnątrz widoczne są tylko czerwone znamiona. Leszczyna kwitnie bardzo wcześnie (od lutego do kwietnia) w zależności od warunków atmosferycznych i regionu. Kwiaty męskie pylą obficie na żółto. Owoc jest jednonasiennym, bezbielmowym orzechem, otoczonym okrywą powstałą ze zrośnięcia trzech podkwiatków. Zdrewniała owocnia (tak zwana”skorupka” orzecha) ma jasnobrązowy kolor i dość zmienny kształt, zależnie od odmiany. Owoce dojrzewają od września do października i nazywane są orzechami laskowymi.

Występowanie

Występuje w stanie dzikim w całej Europie i Azji Mniejszej po Kaukaz. W Polsce leszczyna jest pospolita zarówno na niżu jak i w górach do ok. 1300 m n.p.m.

Uprawa

Najczęściej uprawiane odmiany leszczyny to: Aurea, Contorta, Fusco rubra, Barceloński. Leszczyna lubi miejsca słoneczne lub półcieniste, z tym, że w cieniu słabo owocuje. Jest to roślina mrozoodporna, lubi gleby żyzne, wapienne, nie toleruje natomiast terenów podmokłych. Optymalny termin sadzenia to okres jesienny. W przypadku upraw dla owoców, roślina powinna być sadzona w rozstawie 4x5m lub 6x3m.

W projektowanym ogrodzie ziołowym i jadalnym leszczyna może być sadzona w formie żywopłotu, spełnia wtedy funkcję zarówno pięknego krzewu ozdobnego, jak i rośliny jadalnej ( orzechy, pączki liściowe i kwiatostany męskie). Leszczyny są w większości obcopylne lub samopylne częściowo, dlatego powinno posadzić się dwie różne odmiany w pobliżu.

Zbiór

Orzechy zbieramy na przełomie września i października. Natomiast kwiatostany męskie oraz pączki liściowe leszczyny zbierane powinny być zazwyczaj w lutym – marcu oraz poddane suszeniu w temperaturze 40- 50⁰C.

BULMANI Kwiatostany męski leszczyny — Kwiatostany męskie leszczyny – Ogrody BULMANI

Właściwości lecznicze leszczyny i jej zastosowanie w medycynie ludowej

Wykorzystanie i działanie lecznicze: orzechów, męskich kwiatostanów oraz pączków leszczyny

Owoce leszczyny – tzw. orzechy laskowe zawierają mnóstwo soli mineralnych (Mg, K, P, Fe, Na, Ca), witamin (A, B1, B2, B6, C,PP), tłuszczów, białek, węglowodanów. Orzechy poleca się osobom pracującym umysłowo, znerwicowanym. Mogą byś spożywane na surowo lub w postaci wytłoczonego oleju, używanego w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, farbiarskim i perfumeryjnym. W kuchni świetnie sprawdza się jako dodatek sałatek i surówek. Dodatkowo ma zastosowanie kosmetyczne, na jego bazie wytwarzane są kremy do twarzy i dekoltu, może być stosowany także jako olejek do masażu.

Pączki oraz kwiatostany męskie leszczyny mają działanie:

przeciwzapalne,
estrogenne
antyseptyczne
odtruwające
przeciw wysiękowe
moczopędne
lekko ściągające.

Zastosowanie męskich kwiatostanów i pączków leszczyny

Jak podaje dr Różański można je zastosować wspomagająco w:

zaburzeniach hormonalnych,
nieżytach przewodu pokarmowego
zaburzeniach przemiany materii
zatruciach
przewlekłych chorobach skórnych na tle autoagresji i zaburzeń metabolicznych
zapaleniu układu moczowego i płciowego
zapaleniu układu oddechowego
zapaleniu gruczołu mlekowego (piersi).

Spożywanie naparów z męskich kwiatostanów i pączków leszczyny

Męskie kwiatostany oraz pączki leszczyny można spożywać w postaci naparu: 2-3 łyżki rozdrobnionego surowca należy zalać 2 szklankami wrzącej wody, odstawić pod przykryciem na co najmniej 20 minut, następnie przecedzić. Stosować 2-4 razy dziennie po 200 ml. Napary można podawać także niemowlętom.

Tak przygotowane napary można również stosować zewnętrznie, przy zapaleniu piersi w postaci okładów 30-minutowych. Napary są ponadto doskonałe do przemywania skóry i okładów: na oczy (przy zmęczeniu oczu, w przypadku stanu zapalnego, cieni pod oczami, pieczenia oczu, opuchnięcia).

W medycynie ludowej w okresach głodu kwiatostany męskie leszczyny spożywano dodając je do potraw, sałatek.

Uwaga

Informacje zawarte w artykule służą celom wyłącznie informacyjnym i edukacyjnym, nie stanowią porady o charakterze medycznym, oparte są na literaturze zielarskiej, medycynie ludowej, publikacjach medycznych, nie stanowią zalecenia w trakcie leczenia, a także nie zastępują konsultacji z lekarzem czy farmaceutą