Pigwowiec w naszym ogrodzie ziołowym i jadalnym
Opis
Pigwowiec (Chaenomeles Lindl.) to rodzaj rośliny należący do rodziny Różowatych (Rosaceae). Najczęściej spotykane gatunki w Polsce to: Pigwowiec japoński (Chaenomeles japonica (Thunb.) Lindley ex Spach ), Pigwowiec chiński=okazały (Chaenomeles speciosa Sweet), Pigwowiec pośredni ( Chaenomeles x superba (Frafm) Rehder.). Rośnie w formie krzewu osiągając 2-3 m wysokości w zależności od odmiany. Liście pigwowca są krótkoogonkowe, o piłkowanej lub karbowanej blaszce, pojedyncze, ułożone skrętolegle. W naszym klimacie liście są sezonowe, opadają na zimę. Kwiaty pojawiają się w kwietniu na starszych krótkopędach i są zebrane w pęczki. W zależności od odmiany kwitną na pomarańczowo lub czerwono. Natomiast owoce są bardzo aromatyczne, początkowo zielone, później żółte, bardzo twarde, kwaśne i cierpkie w smaku. Mają kształt zazwyczaj jajowaty lub kulisty, osiągając ok 3-5 cm średnicy. Zarówno owoce jak i nasiona zawierają wiele cennych substancji aktywnych, dzięki którym wykazują szereg właściwości prozdrowotnych.
Występowanie
Pigwowce występują w Azji ( Japonia, Chiny, Półwysep Koreański), Ameryce Północnej, Nowej Zelandii i Europie. Ich naturalne stanowisko stanowią lasy, obrzeża strumieni oraz tereny skaliste. Natomiast ze względu na bardzo dekoracyjnie prezentujące się kwiaty, pigwowce są wykorzystywane jako rośliny ozdobne na miejskich skwerach, czy parkach.
Uprawa
Krzewy pigwowca preferują gleby przepuszczalne, żyzne, wilgotne, o pH 6.0-7.0. Nie wymagają częstego podlewania, wiosną powinno się zastosować nawóz do krzewów owocowych lub nawóz organiczny. Pigwowiec najlepiej się czuje na stanowisku słonecznym, toleruje także półcień .
Owoce dojrzewają w sierpniu i wrześniu, należy zebrać je zebrać przed pierwszymi przymrozkami. W zależności od gatunku owoce są łatwe do obrywania (pigwowiec pośredni), albo mocno trzymające się na gałązkach (pigwowiec japoński). W naszym klimacie najczęściej uprawia się: pigwowca pośredniego i chińskiego, najrzadziej japońskiego. Doskonale się prezentują w formie niskiego żywopłotu.
Spośród pigwowców pośrednich najbardziej lubiane i popularne odmiany, które idealnie nadają się do ogrodu ziołowego i jadalnego to: Clementine, Nicoline, Crimson and Gold, Elly Mossel
Własciwości lecznicze i zastosowanie pigwowca
Właściwości
Owoce pigwowca są bogatym źródłem witaminy C, zawierają również witaminę: A, D, B1, B2, B3, B9, nienasycone kwasy tłuszczowe, aminokwasy (asparagina, treonina, glicyna, cysteina), związki mineralne: magnez, potas, cynk, fosfor. Dodatkowo posiadają garbniki, antocyjany (działające przeciwzapalnie), flawonoidy (zapobiegające przedwczesnemu starzeniu się skóry). Dzięki zawartości polifenoli wykazują właściwości antyoksydacyjne. Ponadto wykazują działanie: wspomagające układ odpornościowy, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz przeciwskurczowe,
Zastosowanie
Świeże owoce ze względu na cierpki i kwaśny smak na surowo są rzadziej używane, czasem jako dodatek do herbaty. Natomiast są doskonałe do przetwarzania ( po usunięciu nasion) na: soki, syropy, nalewki, marmolady, dżemy, galaretki. konfitury z dodatkiem innych owoców. Ponadto można owoce zastosować zewnętrznie w postaci maseczki z dodatkiem miodu.
Nasiona można wykorzystać do przygotowania naparu: zalać wrzątkiem i pozostawić pod przykryciem na kilka godzin. Tak przygotowany napar można stosować wspomagająco przy nieżycie przewodu pokarmowego i gardła, oraz chrypce. Napar można używać także zewnętrznie do pielęgnowania skóry podrażnionej i suche
Uwaga
Informacje zawarte w artykule służą celom wyłącznie informacyjnym i edukacyjnym, nie stanowią porady o charakterze medycznym, oparte są na literaturze zielarskiej, medycynie ludowej, publikacjach medycznych, nie stanowią zalecenia w trakcie leczenia, a także nie zastępują konsultacji z lekarzem czy farmaceutą
Bibliografia
Materiały z kursu Polskie rośliny w medycynie ekstremalnej i okresie głodu – Instytut medycyny Klasztornej w Katowicach – Panewnikach
Pigwa – Cydonia i pigwowiec – Chaenomeles w fitoterapii « Medycyna dawna i współczesna (rozanski.li)
Pigwowiec – Wikipedia, wolna encyklopedia